10 Mayıs 2016

GELENEKSEL ANADOLU KAHVALTISI:


ANADOLU TİPİ KAHVALTI:

Kahvaltı denilen keyif ötesi öğünü her ülke ve her millet kendine has yiyecekler ile yapıyor ama biz Anadolu insanlarının burada göreceğiniz örneklerde ki yiyeceklerle yapılması ile olağanüstü lezzetli bir öğün ortaya çıkarıyor. 

Hele hele haftasonları ve bayram sabahlarında ki kahvaltılar adeta mistik kutsal bir ayin ritülel'i gibidir bizler için. İster ülkemizin Batısı olsun, ister Doğusu olsun, ister Kuzey veya Güneyi olsun, ortalama bu yiyecekler ile kahvaltı kültürü geliştirmişiz.

Çünkü çeşit bol. Ne kadar çeşit, o kadar fazla keyif.

Her ne kadar bölge bölge değişik faklı yiyecekler olsa da, genel olarak Anadolu'nun tüm şehirlerinde buna benzer kahvaltı yaparız. Van kahvaltısı, Karadeniz kahvaltısı, Ege kahvaltısı... gibi değişik isimler koymamıza rağmen, hepsinde de hep bu yiyeceklerin farklı versiyonları ile oluşuyor.


Eskiden Tarhana-Mercimek-Kelle paça çorbası gibi tek tür yiyecek ile yapılıyorken, günümüzde her çeşit yiyecek kahvaltı sofralarımıza girmiş durumda. Çünkü artık hem ulaşım/Nakliye olanakları çok gelişti hem de Yaz-Kış devamlı üretim yapılabiliyor. Böylece bu tür kahvaltı her yere genelleşmiş oldu.

Elbette hâla çorba içiliyor değişik günlerde. 

Zaten içilmeli de.

Çünkü doğal tarhana, mercimek ve kelle paça çorbalarının verdiği besin değerlerini de arada bir almak şart. 

Örneğin... Tarhana çok sağlıklı bir yiyecektir. Her şeyden önce Fermente bir yiyecektir. 

Kahvaltı, bazen de klasik kahvaltı ve çorba haricinde  Simit, Poğaça, Börek, Bisküvi gibi yiyecekler ile geçiştirilir.

Son yıllarda moda olan başka bir kahvaltı çeşiti de "Sütlü Müsli" ile yapılanıdır.


::

Neyse... Lafı fazla uzatmadan gelelim bizim ünlü klasik Anadolu tipi kahvaltı örneklerine.

(Burada ki fotoğraflar en az 5 yıldır değişik zamanlarda çekilen fotoğraflardır).




















::


Yukarıda gördüğümüz örneklerde ki kahvaltıda, üç aşağı beş yukarı hepimiz bu değişik yiyecekleri kullanırız.

Şimdi ayrıntılı olarak tek tek inceleyelim onları.

Kahvaltıların olmazsa olmazı illa ki peynirdir. Koyun-İnek-Keçi-Manda peynirlerinin Tulumu, Beyazı, Yağlısı, Yağsızı, Serti, Yumuşağı, Tuzlusu, Tuzsuzu, Otlusu, Küflüsü ile çeşit çeşittir.

Ülkemiz adete peynir cenneti. 

Tabii ki bir numara, her tür peyniri tatmış biri olarak rahatlıkla iddia ediyorum ki, hiç kuşkusuz Bergama köy yapımı koyun tulum peyniridir. 

(Karakeçili Yörükleri olan Çaltıkoru köylülerinin yaptığı koyun tulum peyniridir). 

Bu konuyu tartışmam bile. !!

Diğerleri ondan sonra gelir.

PEYNİR:


Bu Ezine yağlı-sert koyun peyniridir.


Bu ise peynirin farklı versiyonu olan Lor ve Biber ile yapılan "lorlu biber turşusu'dur.


Bu aşağıdakiler ise porselen tabakta ki taze salamura inek peyniri ve yanında ki cam tabakta ki de, o taze peynirin 8 ay dinlendirilmiş ve sertleşmiş olan hali. 



TEREYAĞI:



SUCUK: 

(Bazı kişiler ise pastırma, sosis, salam tercih ediyorlar).


ZEYTİN:

Ev yapımı Siyah zeytin.


Yine ev yapımı yeşil çizme zeytin.



YUMURTA:

İster böyle yağda Lop ya da karıştırıp Omlet olarak...



İster böyle haşlanmış.


TAHİN-PEKMEZ:

Hele hele kış aylarında süper ötesi.




REÇEL ÇEŞİTLERİ:

Hangi mevsimde isek, o mevsime özgü meyveler ile kendi yaptıklarımız tercih sebebidir elbette. Burada ev yapımı çilek ve şeftali reçellerini görüyorsunuz.


BAL:



SALÇA KAVURMASI:

(Halk arasında bu evde yapılanın adı ÇİNGENE PEYNİRİ'dir ama bunu markete gidip küçük kavanozlarda 10 Tl. gibi para ile satın aldığınız zaman ise adı nedense (!) birden "KAHVALTILIK SOS" oluveriyor... 

İnsanların bu sınıf atlama çabaları karşısında karnıma ağrılar giriyor gülmekten. :))

Alt tarafı her ikisi de bildiğin salça-ceviz-sarımsak-kuru nane ile yapılan salça kavurması. :))




ZEYTİNYAĞ:

Biraz kırmızı toz biber, biraz kuru nane, biraz tuz. Ve sonra... "Bandıra bandıra ye" moduna geçilir. 

En sağlıklı yağ'dır. Hatta... Temiz su'dan sonra ki en sağlıklı içecektir kendisi.



KIZARMIŞ PATATES:

(Biliyorum. O kadar sağlıklı şeyleri yazıp ahkâm kestikten sonra, bu kızartma patates biraz absûrd oldu.

 Farkındayım ama vazgeçilmez kahvaltılıklardan biridir). :))



DOMATES:

Tıpkı peynir ve zeytin gibi, olmazsa olmazımız. 

İster salatalık ve biber ile böyle karışık...





... İster, sadece domates olarak.





::

HAMUR İŞLERİ:


EKMEK:

Ekmek olmadan biz doymayız. 

Tamam... Zararlı falan ama ekmeksiz olmuyor işte.


Böyle kızartıp...



Üzerine böyle tereyağ sürüp yemeden kahvaltı mı yapılırmış hiç?

(Bu sayfayı bizlere tv.den devamlı Tereyağ yememizi söyleyen Canan Karatay hoca görse, kesin "Evlat hemen şimdi bırak o ekmeği. Ekmek yok" der kesin).


Bazen ekmek yerine böyle çörekler de kullanılır.

Bu aşağıda ki, Bergama yöresinin "Nohutlu ekmeği" ya da "Nohut simiti" denilen bir tür çörektir. 

(Hıdrellez gününde köylerde yapılan nohut ekmeğinin fabrikasyon hali denilebilir).

Tabii başka şehirlerde de bu tür farklı çörekler tükeliyor.





SİMİT: 

(GEVREK):



BÖREKLER:



POĞAÇA ve BOYOZ:







EBE ÇÖREĞİ:

Genelde bayramlarda yapılır ama iddia ediyorum...  Bergama/Ayaskent köyünde ki yapılanlar bu işin zirvesidir.

Çünkü... Diğer yerlerde yapılanlar gibi içleri pof pof boş değildir, doludur. 

Üstelik bol susamlı. İçinde de karanfil var. Hatta birazcık damla sakız da. 

O nedenle, adına "Ayas Hayırı" dediğimiz bu hamur işi yiyecek, ebe çöreği familyasında ki lokma, ebe çöreği ve pişi gibi yiyeceklerin kralıdır.

(Kesinlikle abartı yok).



Bu hamur işleri bölgelerimize göre değişiklik gösteriyor. 

Örneğin Karadeniz bölgesinde Mısır Ekmeği ve normal Kara fırın ekmeği sevilirken... 

Doğu ve Güneydoğu bölgelerimizde Lavaş ve Tandır ekmeği... 

Trakya'da Pişi ve Cizleme... 

İçAnadolu'da ise Gözleme ve Börekler vazgeçilmez olabiliyor.

:::

GELELİM İÇECEKLERE;

Tabii ki en olmazsa olmazımız ÇAY:

Çaysız kahvaltı mı olurmuş hiç?





Kışın SERİN Yazın SOĞUK SU:

 Elbette hararetimizi tavan yaptıran çayın ve yediğimiz onca tatlı-tuzlu yiyeceğin yanında biraz soğutulmuş bir bardak su, adeta yangında ki itfaiye görevi yapar. 

O soğuk su, o anda ne güzel şeydir öyle?

Cozzss...  :))




Kahvaltı sonu KAHVE:

Kahvaltı sonunda nerede ise olmazsa olmazımız olan bir fincan Türk tarzı keyif kahvesi ile Nirvana'ya ulaşırız. :))


Son zamanlarda içecek olarak Portakal suyu da  kahvaltılarımız'da yerini almaya başladı.

::

Masalın sonu burada geldi.

Kahvaltı yapanlar erdi muradına, biz çıkalım...

..